ΚΥΠΡΟΣ: ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ
ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ: Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΗΣ ΛΑΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΟΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛEIΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ (ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΤΟΥ 2012)
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ανάμεσα στο 2011 και το 2012 οι δημοσιογράφοι Άρης Χατζηστεφάνου και Αικατερίνη Κιτίδη δημοσίευσαν "Debtocracy" και "Catastroika", δυο ντοκιμαντέρ που αποκαλύπτουν το τεχνητό φούσκωμα του ελληνικού χρέους και τις επιπτώσεις της παρέμβασης της διεθνούς ελίτ στα δημοσιονομικά προβλήματα της Αθήνας. Τα συμπεράσματά τους βγάλθηκαν μετά από την λεπτομερή ανάλυση παρόμοιων διαδικασιών που έγιναν στην Λατινική Αμερική (Αργεντινή, Ισημερινός) και στην Ευρώπη (πρώην ΕΣΣΔ και Ανατολική Γερμανία). Σε αυτό το κείμενο τέτοιες σκέψεις θα αναφερθούν στην κυπριακή πραγματικότητα.
Η ΑΦΙΞΗ ΤΗΣ ΤΡΟΙΚΑΣ: Η ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΒΥΣΣΟ
Η απόφαση να αποκλειστεί η Λαϊκή Τράπεζα από τον μηχανισμό νομισματικής πολιτικής αναστάτωσε τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου κ. Πανίκο Δημητριάδη που μάταια προσπάθησε να εκμεταλλευτεί το αξίωμά του για να αλλάξει την στάση της ΕΚΤ. Κατά συνέπεια, ο δεύτερος κυπριακός χρηματοοικονομικός όμιλος έπρεπε να υποθηκεύσει την δική του ακίνητη περιουσία ως αντίτιμο για την συνέχιση της γραμμής παροχής έκτακτης ρευστότητας από τον ΕLΑ (Emergency Liquidity Assistance). Δεν έμεινε άλλη επιλογή από την προσφυγή στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF): στις 26 Ιουλίου του 2012 το κλιμάκιο της Τρόικας έφτασε στην Μεγαλόνησο και παρέδωσε ένα προσχέδιο του Μνημονίου στον κ. Δημήτρη Χριστόφια ο οποίος την επόμενη ήμερα αναχώρησε για το Λονδίνο για να παρακολουθήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Από την βρετανική πρωτεύουσα ο τέως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δήλωσε τα εξής: "Δεν μπορεί να έλθουν κάποιοι από έξω και να μας πουν αυτή είναι η κατάσταση της οικονομίας σας. Ίσως έχουμε διαφορετική εκτίμηση για την κατάσταση των οικονομικών στην Κύπρο και πώς να επιλύσουμε το πρόβλημα. Γι' αυτό τους κάλεσα να συνεχίσουμε τον διάλογο μέχρι τον Σεπτέμβριο". Η αντίθεση του κ. Χριστόφια στην Δύση - που βασιζόταν ως επί το πλείστον σε ιδεολογικούς λόγους - δεν σταμάτησε την κατάρρευση της χώρας της οποίας η πορεία χαραζόταν από ξένους μη αιρετούς αντιπροσώπους.
Στις 31 Ιουλίου του 2012 ο Γάλλος Benoit Coeuré - ένα από τα έξι μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ - έστειλε στον κ. Πανίκο Δημητριάδη ένα ηλεκτρονικό μήνυμα που κατέστησε σαφείς τις προθέσεις του κοινοτικού οργάνου. Ο υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος υπαγόρευσε τις εξής τρεις τρόπους προκειμένου να αποφευχθεί η εκκαθάριση της Λαϊκής Τράπεζας (κείμενο στα αγγλικά):
A) Revising the ELA valuation and haircut methodology, in particular for credit claims (non-tradable instruments). The CBC (Central Bank of Cyprus) has in principle the possibility to apply less stringent valuation and haircut compared to the approach followed by the Eurosystem in credit operations. This should of course be done in a transparent and reasoned way, substantiating the claim that standard Eurosystem haircut are not necessary in the case of certain types of collateral accepted under ELA.
B) Issuance of Goverment guaranteed bank bonds (GGBBs). To use additional GGBBs in ELA, the CBC needs to submit a request to the Executive Board only and not to the Governing Council as these bonds will only be used under ELA operations. Of course, this option would have to be weighted against the entry cost (as I understand GGBBs never have been used in Cyprus) and the consecuences for government debt sustainability.
C) Unsecured guarantees provided by the Cypriot government: this type of collateral have been used only in Ireland. It has the disadvantage that it creates a direct bank-sovereign channel since, in the case of a deposit run resulting in the bank's inability to repay ELA, it will create a demand of payment by the State, at a time when the State itself could be expected under stress.
Ο εκπρόσωπος της ΕΚΤ διετύπωσε την άποψη ότι σε καμία περίπτωση δεν θα έπρεπε η κυπριακή κυβέρνηση να εμπλακεί στο θέμα: από μια πλευρά η μεταχείριση κρατικών ομολόγων με σκοπό να επιβιώσει ένα ίδρυμα που μόνο λειτουργούσε χάριν στην νομισματική χρηματοδότηση της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου θα χρειαζόταν την αντίστοιχη άδεια του Εκτελεστικού Συμβουλίου και από την άλλη η προσφυγή σε διαφορετικού είδους εξασφαλίσεις θα διακινδύνευε την βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους σε περίπτωση μαζικής απόσυρσης καταθέσεων. Η καλύτερη λύση αποτελούταν από την εφαρμογή "κριτηρίων ευελιξίας" στην αξιολόγηση των εγγυήσεων που θα έπρεπε να υποβάλει η Λαϊκή Τράπεζα για να δικαιολογηθεί η παραχώρηση ΕLΑ. Με λίγα λόγια, ο κ. Coeuré συμβούλεψε τον κ. Δημητριάδη να προχωρήσει σε παραποίηση των οικονομικών αποτελεσμάτων του προβληματικού χρηματοπιστωτικού ομίλου φουσκώνοντας την αξία της περιουσίας του.
Η εν λόγω πρωτοβουλία συζητήθηκε σε μια συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ η οποία έγινε σε τεταμένο κλίμα. Ο Πρόεδρος του Bundesbank κ. Jens Weidmann διαφώνησε με την διοχέτευση επιπλέον δέκα δισεκατομμυρίων ευρώ σε μία τράπεζα που θα εξαφανιζόταν λίγους μήνες αργότερα και δήλωσε ότι κάποιοι ήθελαν να σώσουν την Κύπρο από την πίσω πόρτα. Σε αυτό το σημείο, χρειάζεται να τονιστούν οι εξής παρατηρήσεις:
A) Εκτός από την συμβολή της στην λογιστική απάτη, η ΕKT παραβίασε τον δικό της κανονισμό που δεν προβλέπει την παρέμβασή της σχετικά με την χορήγηση έκτακτης ρευστότητας σε φορείς που τελούν υπό χρεοκοπία,
B) Ο τρόπος διάσωσης της Κύπρου παρουσίασε παρόμοια χαρακτηριστικά με της Ιρλανδίας: το Δουβλίνο κατέφυγε σε Μνημόνιο με την απειλή της ΕΚΤ να διακόψει την χρηματοδότηση των τραπεζών ενώ στην περίπτωση της Λευκωσίας τέτοιες προειδοποιήσεις έπεσαν στο κενό. Τότε, η Φραγκφούρτη δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει τον κυνισμό της για να τελειώσει με το πρόβλημα: στο πρώτο στάδιο της κρίσης δεν άσκησε τον παραμικρό έλεγχο στην κατάσταση της Λαϊκής Τράπεζας μην αμφισβητώντας την εγκυρότητα των εκθέσεων των κκ. Αθανασίου Ορφανίδη και Πανίκου Δημητριάδη και κατόπιν ολοκλήρωσε το έργο της ευνοώντας την υπερχρέωση της χώρας. Έτσι, η ΕΚΤ κατάφερε να προστατεύσει τα συμφέροντα της οικονομικής ελίτ σε μία περιοχή πολύ μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας.
Η ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ: ΠΟΙΟ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ;
Χρειάζεται ειδική αναφορά περί των σχέσεων ανάμεσα στην Κύπρο και τα γειτονικά κράτη στο ζήτημα της ενεργειακής ανάπτυξης προκειμενου να δοθεί μια συνοπτική ιδέα για τις επιπτώσεις του Μνημονίου.
Τον Δεκέμβριο του 1988 η Λευκωσία υπέγραψε την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας που όρισε την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη ως χώρο που εκτείνεται μέχρι 200 ναυτικά μίλια από την ακτογραμμή ενός παράκτιου κράτους στο οποιο αποδίδονται συγκεκριμένες αρμοδιότητες όσον αφορά την χρήση των φυσικών πόρων. Την προηγουμενη δεκαετία η Κυπριακή Δημοκρατία συνήψε συμβάσεις με την Αίγυπτο (2003), τον Λίβανο (2007) και το Ισραήλ (2010) σχετικά με την οριοθέτηση των αντιστοίχων ζωνών θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Τον Οκτώβριο του 2008 η κυβέρνηση Χριστόφια παραχώρησε στην αμερικανικη εταιρεία Noble Energy το 100% των δικαιωμάτων εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στο οικόπεδο 12 (Αφροδίτη) της κυπριακής AOZ προκαλώντας τις σκληρές αντιδράσεις της Άγκυρας που από τότε αποπειράται να μποϊκοτάρει την ενεργειακή πολιτική του Δημοσίου με την πρόφαση ότι τα ενδεχόμενα κέρδη δε θα προορίζονται για τους Τουρκοκυπρίους. Κατά την διάρκεια των γεωμετρήσεων - οι οποιες ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο του 2011 και ακόμα βρίσκονται σε εξέλιξη - έχουν εντοπιστεί απέραντες ποσότητες φυσικού αερίου (περίπου 4.5 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια) και πετρελαιου (περίπου 1.4 δισεκατομμύρια βαρέλια) από τους υπεύθυνους της Noble Energy που στις αρχές του 2013 πούλησε το 30% των μετοχών της στις ισραηλινές επιχειρήσεις Delek και Avner. Επιπροσθέτως, άλλα 40 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου υποτίθεται να περιέχει το κυπριακό μέρος του κοιτάσματος "Λεβαντίνη”.
Η διαχείριση των υδρογονανθράκων και η πιθανή ένταξη της Κύπρου στο Μνημόνιο ήταν τα κυρια θέματα της προεκλογικής εκστρατείας ενόψει των Προεδρικών του 2013. Μια πρωτότυπη πρόταση εκδήλωσε ο υποψήφιος της Συμμαχίας Πολιτών κ. Γεώργιος Λιλλήκας ο οποίος ισχυρίστηκε ότι η προπώληση των πόρων του οικοπέδου 12 θα επέτρεπε στην Πολιτεία να αποταμιεύσει περίπου 25 δισεκατομμύρια ευρώ αποφεύγοντας με αυτό τον τρόπο τα μέτρα λιτότητας. Βέβαια, επρόκειτο για παράλογο σχέδιο που θα προξενούσε δραστική μείωση των εσόδων και πολύ ευνοϊκές συνθήκες για τους επενδυτές. Παρόμοια γραμμή ακολούθησε και ο ακελικός Σταύρος Μαλάς που δήλωσε πως το φυσικό αέριο είναι το δυνατότερο όπλο έναντι στις αξιώσεις της Τουρκίας και της Τρόικας, προχωρώντας σε μια λύση που υποστηρίζεται από την διεθνή ελίτ η οποία και θα αναγνώριζε την παρουσία των στρατευμάτων κατοχής στην Βόρεια Κύπρο αποδίδοντας στην Άγκυρα το ρολο του προπυργίου εναντίον οποιωνδήποτε ρωσικών παρεμβάσεων και θα επωφελείτο από την κατάσταση εποπτείας της χώρας για να επιβάλλει τα κριτήρια της αναφορικά με την παραγωγή και την εμπορία των υδρογονανθράκων. Τέλος, το καλοκαίρι του 2013 ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Ιωάννης Κασουλίδης παραδέχτηκε ότι σωστοί χειρισμοί στο θέμα του φυσικού αεριου θα συμβάλλουν στην πολιτική σταθερότητα της περιοχής.
H διεθνοποίηση της κυπριακής κυριαρχίας έχει ήδη ξεκινήσει. Όπως πρόσφατα είπε η ευρωβουλευτίνα κα. Ελένη Θεοχάρους, το 2018 - έτος των επομενων προεδρικών (σημείωση του συντάκτη) - ακόμα θα υπάρχει η Μεγαλόνησος;
Το τέταρτο και τελευταίο κεφαλαιο αφορά τις τελικές διαπραγματεύσεις για το Μνημόνιο.
Συντάκτης και εκφωνητής: Antonio Giovetti
Τεχνική υπηρεσία του blog: Sergio Tiki
Μαγνητοσκόπηση και ήχος: Aless Vill
Τεχνική υπηρεσία του blog: Sergio Tiki
Μαγνητοσκόπηση και ήχος: Aless Vill
Φωτογραφίες: Newsbomb.gr, Tovima.gr, financialpostbusiness.files.wordpress.com
Πηγές:
http://www.politis-news.com/cgibin/hweb?-A=279112&-V=articles
http://www.philenews.com/el-gr/top-stories/885/229025/ekthesi-gia-laiki-efthynes-se-christofia-orfanidi-dimitriadi
http://www.sigmalive.com/news/local/181741/nyt-idea-tis-ekt-i-paroxi-ela-stin-xreokopimeni-laiki
http://dealbook.nytimes.com/2014/11/18/europes-central-bank-defies-own-rules-in-cyprus-bailout/?_r=1
http://dealbook.nytimes.com/2014/10/17/to-restore-confidence-in-economy-a-test-of-europes-banks/
https://www.documentcloud.org/documents/1363436-documents-on-eurozone-banking-crisis.html
http://www.sigmalive.com/news/politics/181787/ekthesi-tou-proedrikou-karfonei-xristofia-paniko-athanasio
http://media.philenews.com/PDF/ekthesi_empisteytiko.pdf
https://zenios.wordpress.com/2012/12/09/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7%CF%80%CF%81%CE%BF-%CF%80%CF%8E%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CE%AE-%CE%BE%CE%B5-%CF%80%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%86%CF%85%CF%83/
http://www.energia.gr/article.asp?art_id=66724
http://www.politis-news.com/cgibin/hweb?-A=227514&-V=articles
http://www.skai.gr/news/politics/article/226664/protaseis-lillika-gia-esoteriko-daneismo-kai-propolisi-fusikou-aeriou/
http://24h.com.cy/politiki/23125-propolisi.html
http://info-grecia.com/2013/10/29/grecia-chipre-israel-la-construccion-de-un-nuevo-orden-en-el-mediterraneo-oriental/
http://www.thepressproject.gr/article/38441/Kupros-To-30-tou-oikopedou-12-stis-Delek-Avner
http://athenstock.blogspot.com.es/2013/02/30-12-delek-avner.html
http://www.cyprus.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/0/FE475A6A54F2F7B2C225757100257AD4?opendocument
http://es.wikipedia.org/wiki/Convenci%C3%B3n_de_las_Naciones_Unidas_sobre_el_Derecho_del_Mar
http://www.sigmalive.com/news/opinions_sigmalive/202683/tha-yparxei-kypriaki-dimokratia-to-2018
http://www.megatv.com.cy/cgibin/hweb?-A=67078&-V=news
http://www.kontranews.gr/component/k2/item/24259-megales-dynameis-proklisi/24259-megales-dyn
http://www.sigmalive.com/simerini/analiseis/85314/to-petrelaio-tis-lekanis-tis-levantinis
http://tvxs.gr/news/eyropi-eop/eos-kai-14-dis-barelia-petrelaio-sto-oikopedo-%C2%AB12%C2%BB-tis-kyproy
http://www.protothema.gr/economy/article/242451/h-mystikh-ekthesh-gia-ta-ellhnika-petrelaia/
